Ocena ryzyka na stanowisku pracy. Teoria i praktyka: co w sytuacji, kiedy procedury zaczynają stanowić problem?

Teoria i praktyka: co w sytuacji, kiedy procedury zaczynają stanowić problem? 

Gwarancje prawne systemu ochrony stanowią zabezpieczenie zdrowia i życia w procesie pracy i nauki. W polskim prawie te cele realizują przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy - zbiór norm ochrony pracy. Ich zakres jest szeroki dotyczy miedzy innymi zagrożeń związanych z obiektami i pomieszczeniami pracy, używaniem urządzeń, organizacją pracy, procesami pracy szczególnie niebezpiecznymi i szkodliwymi, zagrożeń tkwiących w samych pracownikach i ich właściwościach psychofizycznych, kwalifikacjach i stanie zdrowia. Ustawowo przepisy te zostały określone w Kodeksie Pracy, aktach prawnych niższego rzędu jak i rozporządzeniach.  

Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy to: pozaprawne (nieokreśłone w prawie) reguły bezpiecznego postępowania, wymagane przy wykonywaniu określonej pracy (czynności), wynikające z doświadczenia oraz przesłanek naukowych i technicznych.

Ocenę ryzyka na stanowisku pracy można określić jako działania związane z "autokontrolą". Dla przykładu: wzór Karty Kontroli Informacji o Zagrożeniach Psychospołecznych na stanowisku nauczyciela. Opracowanie na podstawie publikacji Lidii Cukrowskiej: "Ocena ryzyka zawodowego wynikającego z zagrożeń psychospołecznych w działach obsługi klienta, Bezpieczeństwo Pracy 01/2011, s. 5-9".

Czynniki/ zagrożenia	Cechy pracy	Możliwe skutki	Środki ochrony przed zagrożeniami
Przeciążanie jakościowe pracą	Stały kontakt z wieloma osobami Złożone zadania umysłowe Konieczność ciągłego uczenia się Odpowiedzialność	W zależności od posiadanych umiejętności (odporność, umiejętność adaptacji, zdolność regeneracji) wystąpić mogą zaburzenia somatyczne oraz zaburzenia o charakterze psychicznym.	Dobór kadr Okresowe badania lekarskie Podnoszenie kwalifikacji Systemy motywacyjne Wsparcie społeczności lokalnej: relacje z grupami lokalnymi i biznesem.
Przeciążenie ilościowe pracą	Wysiłek umysłowy Wysiłek fizyczny (emisja głosu, napięcie mięśniowo-szkieletowe) Presja czasu Właściwe planowanie czasu pracy Właściwy dobór metod pracy Właściwa profilaktyka chorób układu głosowego, właściwe warunki pracy (nagłośnienie itp.), szkolenia emisji głosu Przestrzeganie norm czasu pracy
Fizyczne warunki pracy	Pomieszczenia (oświetlenie, temperatura, promieniowanie, hałas) Właściwe warunki w pomieszczeniach Środki ochrony indywidualnej
Przeciążenie roli	Odpowiedzialność (osobista, społeczna) Konieczność współpracy z wieloma osobami Praca w domu, ciągłe myślenie o pracy w domu Szkolenia z umiejętności społecznych, techniki radzenia sobie ze stresem
Zakres kontroli nad pracą	Godziny pracy Wpływ na warunki fizyczne Poziom wpływu na decyzje dot. organizacji pracy Partycypacja pracownicza (również w obszarze zarządzania bezpieczeństwem i ryzykiem) Uwzględnianie potrzeb pracowników